Câu hỏi: Mọi người cho em hỏi là em muốn ly hôn với vợ, mà vợ em đang làm việc hợp pháp ở Đài Loan có địa chỉ và còn liên lạc đc với em nhưng vợ em không chịu đi đến Đại Sứ Quán để làm giấy tờ. Em và vợ không có con chung hay tranh chấp gì cả. Vợ em bảo chỉ ký giấy gửi bưu điện về chứ không lên đại sứ quán làm giấy tờ gì đâu. Vậy cho em hỏi giờ em phải làm như thế nào để ly hôn được ạ. Em sắp đi nước ngoài nên nếu ly hôn đơn phương thì hôm sau em xin vắng mặt được không, em cảm ơn.
Trả lời:
1. Về vấn đề ly hôn với vợ đang là lao động bất hợp pháp ở nước ngoài
Trong trường hợp này thì bạn có thể thực hiện thủ tục ly hôn đơn phương tại Tòa án nhân dân cấp có thẩm quyền vì ly hôn đơn phương thì không cần có chữ ký của vợ bạn tại đơn khởi kiện về việc xin ly hôn. Tuy nhiên, nếu thực hiện theo ly hôn đơn phương thì bạn phải đáp ứng được điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều 56 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014:
“Khi vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án không thành thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.”
Hiện nay, do vợ bạn đang làm việc hợp pháp tại Đài Loan nên theo quy định tại khoản 3 Điều 35 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 thì Tòa án có thẩm quyền giải quyết là Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi bạn cư trú, làm việc.
Trình tự, thủ tục ly hôn đơn phương có yếu tố nước ngoài như sau:
Bước 1: Bạn cần chuẩn bị nộp 01 bộ hồ sơ về việc ly hôn đơn phương tại TAND cấp tỉnh có thẩm quyền.
Hồ sơ ly hôn đơn phương có yếu tố nước ngoài gồm:
- Đơn ly hôn đơn phương (theo mẫu);
- Bản chính Giấy chứng nhận kết hôn;
- CMND/CCCD/Hộ chiếu và sổ hộ khẩu của hai bên (bản sao chứng thực);
- Bản sao Giấy khai sinh của con (nếu có);
- Bản sao chứng thực chứng từ, tài liệu về quyền sở hữu tài sản (nếu có);
- Hồ sơ tài liệu chứng minh việc một bên đang ở nước ngoài (nếu có).
Bước 2: Sau khi nhận đơn khởi kiện và hồ sơ hợp lệ, trong thời hạn khoảng 7-15 ngày, Tòa án thông báo nộp tiền tạm ứng án phí.
Bước 3: Nộp tiền tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm tại cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền và nộp biên lai tiền tạm ứng án phí cho Tòa án
Bước 4: Tòa án triệu tập và tiến hành thủ tục theo quy định của pháp luật
2. Về vấn đề xét xử vắng mặt
Tại khoản 1 và điểm a khoản 2 Điều 227 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 quy định về sự có mặt của đương sự, người đại diện, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự như sau:
“1. Tòa án triệu tập hợp lệ lần thứ nhất, đương sự hoặc người đại diện của họ, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự phải có mặt tại phiên tòa; nếu có người vắng mặt thì Hội đồng xét xử phải hoãn phiên tòa, trừ trường hợp người đó có đơn đề nghị xét xử vắng mặt.
Tòa án phải thông báo cho đương sự, người đại diện, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự về việc hoãn phiên tòa.
2. Tòa án triệu tập hợp lệ lần thứ hai, đương sự hoặc người đại diện của họ, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự phải có mặt tại phiên tòa, trừ trường hợp họ có đơn đề nghị xét xử vắng mặt; nếu vắng mặt vì sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan thì Tòa án có thể hoãn phiên tòa, nếu không vì sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan thì xử lý như sau:
a) Nguyên đơn vắng mặt mà không có người đại diện tham gia phiên tòa thì bị coi là từ bỏ việc khởi kiện và Tòa án ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án đối với yêu cầu khởi kiện của người đó, trừ trường hợp người đó có đơn đề nghị xét xử vắng mặt. Nguyên đơn có quyền khởi kiện lại theo quy định của pháp luật;”
Theo đó, nếu Tòa án triệu tập hợp lệ lần thứ hai mà nguyên đơn vắng mặt mà không có người đại diện tham gia phiên tòa thì bị coi là từ bỏ việc khởi kiện và Tòa án ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án đối với yêu cầu khởi kiện của người đó, trừ trường hợp người đó có đơn đề nghị xét xử vắng mặt. Như vậy, nếu bạn có đơn đề nghị xét xử vắng mặt thì Tòa án vẫn tiến hành xét xử theo quy định tại Điều 228 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015.