Gia đình đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong xã hội, là nơi những người có quan hệ huyết thống, hôn nhân và nuôi dưỡng cùng chung sống. Gia đình hòa thuận và hạnh phúc sẽ góp phần vào sự phát triển bền vững và phồn thịnh chung của xã hội. Nam nữ kết hôn với nhau, có sự tự nguyện và ủng hộ từ cả hai phía, xác lập một quan hệ hôn nhân toàn vẹn, và bền vững trong hôn nhân là điều mà ai cũng mong muốn giữ gìn. Thế nhưng, do những yếu tố tác động từ môi trường bên ngoài mà hôn nhân trong một số gia định không còn giữ được những nét giá trị và ý nghĩa như mong muốn ban đầu, cuộc sống chung của vợ chồng đã không còn hạnh phúc, lúc này pháp luật dự liệu cho họ khả năng có quyền được giải phóng khỏi quan hệ hôn nhân bằng việc ly hôn.
Hiện nay, số lượng các vụ án ly hôn có tranh chấp về tài sản có xu hướng gia tăng. Một số ít trường hợp mà vợ chồng có thể tự thỏa thuận với nhau, có đền bù xứng đáng với những mất mát sau hôn nhân. Còn lại đa phần các vấn đề về tài sản đều cần nhờ đến sự can thiệp của Tòa án. Có những cặp vợ chồng bảo ban nhau làm ăn và dành dụm tiền gửi tiết kiệm, khi nộp đơn ly hôn thì buộc phải yêu cầu giải quyết khoản tiền tiết kiệm đó sao cho hợp lý, vậy nếu người chồng là người trực tiếp đứng tên trong sổ tiết kiệm thì tài sản được chia như thế nào?
Thứ nhất, xác định tài sản chung của hai vợ chồng
- Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung
- Tài sản chung của vợ chồng thuộc sở hữu chung hợp nhất được dùng để bảo đảm nhu cầu của gia đình, thực hiện nghĩa vụ của vợ chồng
- Trong trường hợp không có căm cứ để chứng minh tài sản mà vợ, chồng đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi bên thì được coi là tài sản chung.
Như vậy số tiền tiết kiệm là thu nhập vợ chồng cùng tạo ra trong thời kỳ hôn nhân nên được xác định là tài sản chung của hai vợ chồng. Số tiền lãi từ tiền gửi hàng tháng là hoa lợi lợi tức phát sinh từ thu nhập hợp pháp trong thời kỳ hôn nhân.
Thứ hai, về việc người chồng đứng tên sổ tiết kiệm
Sổ tiết kiệm là tài sản hợp pháp do đó 2 vợ chồng có thể cùng đứng tên, nếu một trong hai bên không thực hiện được giao dịch với sổ tiết kiệm thì bên còn lại vẫn có quyền thực hiện giao dịch đó. Hoặc ở đây, người chồng hoàn toàn được phép đứng tên với tư cách cá nhân sở hữu, nhưng tiền tiết kiệm vẫn là sở hữu chung của vợ chồng. Mặc dù người chồng là người đứng tên trong sổ tiết kiệm, nhưng phần tài sản này là tài sản chung của vợ chồng Khi ly hôn người chồng không có quyền đòi toàn bộ phần tài sản này bao gồm cả tiền lãi phát sinh.
Trong trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác hoặc người chồng chứng minh được số tiền tiết kiệm là hoàn toàn do thu nhập của người chồng trước khi kết hôn, hoặc được tặng cho, thừa kế riêng thì số tiền tiết kiệm xác định là tài sản riêng của người chồng.
Thứ ba, về việc phân chia tài sản chung của vợ chồng
Vợ chồng khi ly hôn có quyền tự thỏa thuận với nhau vấn đề phân chia tài sản. Nếu không thỏa thuận được thì Tòa án xem xét theo nguyên tắc đình là tài sản chung chia đôi, có căn cứ đến các yếu tố: Hoàn cảnh gia đình; Công sức đóng góp vào việc duy trì tạo lập khối tài sản chung; Bảo vệ quyền và lợi ích mỗi bên trong hoạt động sản xuất kinh doanh và lỗi của mỗi bên trong vi phạm.
Khi giải quyết chia tài sản ly hôn, Tòa án phải xem xét để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của vợ, con chưa thành niên, con đã mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động, không có tài sản để tự nuôi mình.
Do vậy, số tiền tiết kiệm và tiền lãi phát sinh được chia đôi cho hai vợ chồng, người vợ vẫn có quyền hưởng một nửa số tài sản đó khi chồng đứng tên trên sổ tiết kiệm.
Lưu ý: Trường hợp người chồng tự ý rút tiền từ tài khoản hoặc tự ý chuyển cho người khác để không phải chia tài sản mà không được sư đồng ý của vợ hoặc người vợ không biết, nếu người vợ phát hiện và chứng minh được hành vi này nhằm tẩu tán tài sản bất hợp pháp thì giao dịch đó vô hiệu.